Ахыры хэерле булсын что означает
хәерле булсын
1 хәерле булсын
2 хәерле
аның килмәве хәерле — пусть он (она́) лу́чше не прихо́дит; лу́чше бы он (она́) не приходи́л (-ла)
хәерле иртә! — до́брое у́тро!
хәерле каза булсын — (говорится, если с человеком произошло несчастье, неприятность) нет ху́да без добра́ (букв. пусть э́та беда́ обернётся бла́гом)
хәерле кич! — до́брый ве́чер
хәерле сәгатьтә — в до́брый час
хәерле төн (йокы)! — споко́йной но́чи!
хәерле юл (сәфәр) — счастли́вого пути́, счастли́вой доро́ги
хәерлегә булсын — пусть всё бу́дет хорошо́, в до́брый час (пожелание удачи при начинании (какого-л.) дела, мероприятия)
См. также в других словарях:
төп — и. 1. Диңгез, күл, елга һ. б. ш. су астындагы җир. Җир өстендәге батынкы урын, чокырның түбәнге өлеше 2. Җир өстенә карата; ас, түбән, тирән. Берәр нәрсәнең асты тырнак төбе 3. Сыеклык, балчык, җир, вак масса һ. б. ш. ларның өске катламнарыннан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәер-дога — җый. яхшы теләк, яхшы дога; киресе: бәддога. ХӘЕРЛЕ – с. Яхшы, файдалы; уңышлы. ХӘЕРЛЕГӘ БУЛСЫН – Берәр эш хәлне яхшыга юраганда әйтелә. ХӘЕРЛЕ ИРТӘ, ХӘЕРЛЕ КИЧ – Сәләм бирү, сәләмләү сүзе. ХӘЕРЛЕ СӘГАТЬТӘ – Юлга чыкканда яки берәр эш башлаганда… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәер — I. и. 1. Яхшылык, изгелек, игелек, файда. хәб. Яхшы, ярыйсы, хәерле алай булса, бик хәер 2. Садака. с. Садакага килгән хәер икмәк. ХӘЕР СОРАУ (СОРАШУ) – Йорт саен, кеше саен соранып тамак туйдыру. ХӘЕР СОРАШУЧЫ – Теләнче. ХӘЕРЕ БЕЛӘН (БУЛСЫН) –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярабби — ы. Я аллам мәгънәсендә аллага мөрәҗәгать итү сүзе: гаҗәпләнү, нәфрәтләнү һ. б. ш. хисләрне белдерә. Теләк теләгәндә кулланыла хәерле генә эшләр булсын иде, ярабби! … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яраббым — ы. Я аллам мәгънәсендә аллага мөрәҗәгать итү сүзе: гаҗәпләнү, нәфрәтләнү һ. б. ш. хисләрне белдерә. Теләк теләгәндә кулланыла хәерле генә эшләр булсын иде, ярабби! … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хаерле булсын
1 актыгы булсын
2 актык булсын
3 аш булсын
4 котлы булсын
котлы булсын өегез! — да бу́дет сча́стлив ваш (но́вый) дом!
котлы булсын туегыз! — да бу́дет счастли́вой (уда́чной) ва́ша сва́дьба; бу́дьте сча́стливы
5 рыскаллы булсын
6 азаккысы булсын
7 ахыргысы булсын
8 ашыгыз тәмле булсын
9 бәйрәм котлы булсын!
10 ризыгың киң булсын!
11 хәерле булсын
12 авыр
авыр йодрык — уве́систый кула́к
авыр автомобильләр үтәрлек күпер — мост, по кото́рому мо́гут дви́гаться тяжёлые (тяжелове́сные) автомоби́ли (автомоби́ли-тяжелове́сы)
авыр станок — тяжёлый, громо́здкий стано́к; стано́к-тяжелове́с
авыр шкаф — масси́вный шкаф
авыр җинаять — тя́жкое (тяжёлое) преступле́ние
авыр кичерешләр — тяжёлые пережива́ния
көн авыр бүген — пого́да сего́дня тяжёлая (удушливая, тяжкая, неприятная)
авыр томан — тяжёлый (уду́шливый) тума́н
авыр сәяхәт — тру́дное путеше́ствие
авыр җәза — суро́вое наказа́ние
авыр индустрия — тяжёлая индустри́я
авыр яралы — тяжелора́неный
саздан баруы авыр — тру́дно шага́ть по боло́ту
һава җитмәүдән авыр сулый башлау — тяжело́ задыша́ть от (из-за) нехва́тки во́здуха
мондый җирдә үлән дә авыр үсә — на тако́й земле́ и трава́ тру́дно (с трудо́м) растёт
баш тартуы авыр — тру́дно отказа́ться
аның белән уртак тел табуы шактый авыр — найти́ с ним о́бщий язы́к дово́льно сло́жно
авыр укыла торган фраза — трудночита́емая фра́за
бик авырдан күндерү — с больши́м трудо́м заста́вить согласи́ться
авырдан сулый — он тяжело́, с трудо́м, тру́дно ды́шит
авыр күтәрү — тя́жести (тя́жесть) поднима́ть/подня́ть, тяжело́ поднима́ть/подня́ть
авыр сабырлылык — споко́йствие; сде́ржанность; невозмути́мость; хладнокро́вность, степе́нность
авыр сулау — тяжело́, тя́жко вздыха́ть/вздохну́ть
авыр туфрагы җиңел булсын — да (пусть) бу́дет земля́ ему́ пу́хом; мир пра́ху его́ (её); ца́рство (ца́рствие) ему́ небе́сное
аның авыры бар — она́ бере́менна
азагы хәерле (яхшы, күңелле) булсын — чтоб ко́нчилось благополу́чно; да бу́дет (око́нчится) благополу́чно
азагы җүнлегә булмас моның — не к добру́ э́то; добро́м э́то не ко́нчится
14 азаккысы
15 азаккысы-соңгысы
16 ак
ак яулык — бе́лый плато́к, плато́к бе́лого цве́та
ак чәчәкләр — бе́лые цветы́
ак йонлы — белошёрстый; покры́тый бе́лой ше́рстью
тасманың агы да, карасы да бар — есть и бе́лая, и чёрная ле́нты
аклар белән уйнаучы шахм. — игра́ющий бе́лыми фигу́рами
ак битле — белоли́цый, светлоли́цый; бе́лый (све́тлый) лицо́м
ак мыеклы — белоу́сый; светлоу́сый; седоу́сый
ак булмаса да, пакь булсын — (посл.) пусть бу́дет не све́тлым (бе́лым), но чи́стым (све́жим)
ак маңгайлы — белоло́бый, бледноло́бый
ак чырайлы — бледноли́цый, белоли́цый
ак яңаклы — бледноко́жий; белощёкий
ак армия — бе́лая а́рмия
акка төрү — заверну́ть в бе́лое (бе́лую мате́рию)
актан киенү — одева́ться в бе́лое
актан киенеп йөрү — ходи́ть в бе́лом; одева́ться в бе́лое (све́тлое)
күлмәкне актан тектерү — сшить пла́тье из бе́лой мате́рии
атның маңгай йонындагы ак — подпа́лина в ше́рсти на лбу у коня́
ак белән караны аермау (күрмәү, белмәү) — см. акны-караны аермау
ак (та) дими, кара (да) дими; ак димәстән, кара димәстән — ни сло́ва не говоря́, ни с того́ ни с сего́
ак җеп белән тегелгән (типчелгән, җөйләнгән) — книжн. ши́то бе́лыми ни́тками
ак тәүбә, кара тәүбә — три́жды зарека́юсь (зарёкся); бо́льше ни-ни́
ак флаг күтәрү — поднима́ть (подня́ть, вы́кинуть, вы́бросить, вы́вести) бе́лый флаг
акны кара дию — называ́ть/назва́ть бе́лое чёрным; выдава́ть/вы́дать чёрное за бе́лое; обеля́ть/обели́ть ( что)
актан ак, судан пакь — обычно ирон. а́нгел непоро́чный (букв. беле́е бе́лого и чи́ще воды́)
күкәй агы — яи́чный бело́к, бело́к яйца́
күз агындагы кызыл җепсел тамырлар — кра́сные прожи́лки на белка́х глаз
бер күзенә ак төшкән — у него́ бельмо́ на (одно́м) глазу́
ике шешә ак — две буты́лки бе́лой
ак килү — появле́ние бе́лей
баштан ук акка язу — писа́ть сра́зу на́бело
17 актык
актык мөмкинлек — после́дняя возмо́жность
актык көчеңне бирү — отда́ть после́дние си́лы; отда́ть оста́тки сил
актык чара — после́дняя ме́ра
актык әйбердән мәхрүм калу — лиши́ться после́днего (после́дней ве́щи)
актык дәлиле — после́дний аргуме́нт; после́днее, что он мо́жет привести́ в (как) доказа́тельство
актык акчаны тотып бетерү — истра́тить оста́тки де́нег
актык сүз — заключи́тельное сло́во
актык этапта — на заключи́тельном эта́пе
актыгын биреп бетерү — отда́ть после́днее, что оста́лось
бусы актыгы, бүтән юк — э́то оста́тки, бо́льше нет
кичәнең актыгын көтү — дожида́ться конца́ ве́чера
актык керүең — в после́дний раз захо́дишь
актык тапкыр әйтәм — в после́дний раз говорю́
актык сүзләр белән сүгү — руга́ть после́дними слова́ми
актык патронга кадәр — до после́днего патро́на (отстреливаться, обороняться) ; до после́днего
актык тамчы канга кадәр — до после́днего (после́дней ка́пли кро́ви)
актык казык — после́дний ко́лышек (кол); после́днее
актык көнгәчә — до конца́ дней свои́х, до после́днего своего́ дня
актык күлмәк — после́дняя руба́шка
булсын
1 актыгы булсын
2 актык булсын
3 аш булсын
4 котлы булсын
котлы булсын өегез! — да бу́дет сча́стлив ваш (но́вый) дом!
котлы булсын туегыз! — да бу́дет счастли́вой (уда́чной) ва́ша сва́дьба; бу́дьте сча́стливы
5 рыскаллы булсын
6 азаккысы булсын
7 ахыргысы булсын
8 ашыгыз тәмле булсын
9 бәйрәм котлы булсын!
10 ризыгың киң булсын!
11 хәерле булсын
12 авыр
авыр йодрык — уве́систый кула́к
авыр автомобильләр үтәрлек күпер — мост, по кото́рому мо́гут дви́гаться тяжёлые (тяжелове́сные) автомоби́ли (автомоби́ли-тяжелове́сы)
авыр станок — тяжёлый, громо́здкий стано́к; стано́к-тяжелове́с
авыр шкаф — масси́вный шкаф
авыр җинаять — тя́жкое (тяжёлое) преступле́ние
авыр кичерешләр — тяжёлые пережива́ния
көн авыр бүген — пого́да сего́дня тяжёлая (удушливая, тяжкая, неприятная)
авыр томан — тяжёлый (уду́шливый) тума́н
авыр сәяхәт — тру́дное путеше́ствие
авыр җәза — суро́вое наказа́ние
авыр индустрия — тяжёлая индустри́я
авыр яралы — тяжелора́неный
саздан баруы авыр — тру́дно шага́ть по боло́ту
һава җитмәүдән авыр сулый башлау — тяжело́ задыша́ть от (из-за) нехва́тки во́здуха
мондый җирдә үлән дә авыр үсә — на тако́й земле́ и трава́ тру́дно (с трудо́м) растёт
баш тартуы авыр — тру́дно отказа́ться
аның белән уртак тел табуы шактый авыр — найти́ с ним о́бщий язы́к дово́льно сло́жно
авыр укыла торган фраза — трудночита́емая фра́за
бик авырдан күндерү — с больши́м трудо́м заста́вить согласи́ться
авырдан сулый — он тяжело́, с трудо́м, тру́дно ды́шит
авыр күтәрү — тя́жести (тя́жесть) поднима́ть/подня́ть, тяжело́ поднима́ть/подня́ть
авыр сабырлылык — споко́йствие; сде́ржанность; невозмути́мость; хладнокро́вность, степе́нность
авыр сулау — тяжело́, тя́жко вздыха́ть/вздохну́ть
авыр туфрагы җиңел булсын — да (пусть) бу́дет земля́ ему́ пу́хом; мир пра́ху его́ (её); ца́рство (ца́рствие) ему́ небе́сное
аның авыры бар — она́ бере́менна
азагы хәерле (яхшы, күңелле) булсын — чтоб ко́нчилось благополу́чно; да бу́дет (око́нчится) благополу́чно
азагы җүнлегә булмас моның — не к добру́ э́то; добро́м э́то не ко́нчится
14 азаккысы
15 азаккысы-соңгысы
16 ак
ак яулык — бе́лый плато́к, плато́к бе́лого цве́та
ак чәчәкләр — бе́лые цветы́
ак йонлы — белошёрстый; покры́тый бе́лой ше́рстью
тасманың агы да, карасы да бар — есть и бе́лая, и чёрная ле́нты
аклар белән уйнаучы шахм. — игра́ющий бе́лыми фигу́рами
ак битле — белоли́цый, светлоли́цый; бе́лый (све́тлый) лицо́м
ак мыеклы — белоу́сый; светлоу́сый; седоу́сый
ак булмаса да, пакь булсын — (посл.) пусть бу́дет не све́тлым (бе́лым), но чи́стым (све́жим)
ак маңгайлы — белоло́бый, бледноло́бый
ак чырайлы — бледноли́цый, белоли́цый
ак яңаклы — бледноко́жий; белощёкий
ак армия — бе́лая а́рмия
акка төрү — заверну́ть в бе́лое (бе́лую мате́рию)
актан киенү — одева́ться в бе́лое
актан киенеп йөрү — ходи́ть в бе́лом; одева́ться в бе́лое (све́тлое)
күлмәкне актан тектерү — сшить пла́тье из бе́лой мате́рии
атның маңгай йонындагы ак — подпа́лина в ше́рсти на лбу у коня́
ак белән караны аермау (күрмәү, белмәү) — см. акны-караны аермау
ак (та) дими, кара (да) дими; ак димәстән, кара димәстән — ни сло́ва не говоря́, ни с того́ ни с сего́
ак җеп белән тегелгән (типчелгән, җөйләнгән) — книжн. ши́то бе́лыми ни́тками
ак тәүбә, кара тәүбә — три́жды зарека́юсь (зарёкся); бо́льше ни-ни́
ак флаг күтәрү — поднима́ть (подня́ть, вы́кинуть, вы́бросить, вы́вести) бе́лый флаг
акны кара дию — называ́ть/назва́ть бе́лое чёрным; выдава́ть/вы́дать чёрное за бе́лое; обеля́ть/обели́ть ( что)
актан ак, судан пакь — обычно ирон. а́нгел непоро́чный (букв. беле́е бе́лого и чи́ще воды́)
күкәй агы — яи́чный бело́к, бело́к яйца́
күз агындагы кызыл җепсел тамырлар — кра́сные прожи́лки на белка́х глаз
бер күзенә ак төшкән — у него́ бельмо́ на (одно́м) глазу́
ике шешә ак — две буты́лки бе́лой
ак килү — появле́ние бе́лей
баштан ук акка язу — писа́ть сра́зу на́бело
17 актык
актык мөмкинлек — после́дняя возмо́жность
актык көчеңне бирү — отда́ть после́дние си́лы; отда́ть оста́тки сил
актык чара — после́дняя ме́ра
актык әйбердән мәхрүм калу — лиши́ться после́днего (после́дней ве́щи)
актык дәлиле — после́дний аргуме́нт; после́днее, что он мо́жет привести́ в (как) доказа́тельство
актык акчаны тотып бетерү — истра́тить оста́тки де́нег
актык сүз — заключи́тельное сло́во
актык этапта — на заключи́тельном эта́пе
актыгын биреп бетерү — отда́ть после́днее, что оста́лось
бусы актыгы, бүтән юк — э́то оста́тки, бо́льше нет
кичәнең актыгын көтү — дожида́ться конца́ ве́чера
актык керүең — в после́дний раз захо́дишь
актык тапкыр әйтәм — в после́дний раз говорю́
актык сүзләр белән сүгү — руга́ть после́дними слова́ми
актык патронга кадәр — до после́днего патро́на (отстреливаться, обороняться) ; до после́днего
актык тамчы канга кадәр — до после́днего (после́дней ка́пли кро́ви)
актык казык — после́дний ко́лышек (кол); после́днее
актык көнгәчә — до конца́ дней свои́х, до после́днего своего́ дня
актык күлмәк — после́дняя руба́шка
актык ыштан — прост. после́дние штаны́; после́днее
актыкка кадәр (чаклы, тикле, хәтле) — см. азаккача
18 актыккы
19 актыккысы
20 акыл
акыл зәгыйфьлеге — у́мственная сла́бость
акылың кайда иде соң синең? — где́ же была́ твоя́ рассуди́тельность (благоразу́мие)?
практик акыл — практи́ческий ум (му́дрость, умудрённость)
мәкальдә чагылган тирән акыл — глубо́кая му́дрость, отражённая в посло́вице
аның акылы белән йөрсәң. — бу́дешь его́ слу́шаться. (ещё и не то бу́дет)
ата-ана акылын тоту — приде́рживаться (слу́шаться) роди́тельского наставле́ния
акылга бер чамарак алар — у́мственно они́ почти́ одина́ковы
акылга үсү — вы́расти (созре́ть) у́мственно
акыл алдан йөрү — быть сообрази́тельным (сметли́вым, предусмотри́тельным, дальнови́дным, дога́дливым), быть спосо́бным предви́деть (предусмотре́ть)
акыл арттан йөри — ≈≈ за́дним умо́м кре́пок
акыл белән эш итүчән — рассуди́тельный; толко́вый
акыл булсын — пусть (э́то) бу́дет (послу́жит) уро́ком; э́то кому́ нау́ка (на бу́дущее); что́бы (впредь) непова́дно бы́ло ( кому)
акыл кергән — умо́м (у́мственно) вы́рос; умудрён ( жизненным опытом) ; в (при) своём (здра́вом) уме́; со свои́м умо́м
акыл өләшкәндә йоклап калган (йоклап биләмдә, урманда, мич башында калган) — см. акылсыз 1) а) ; акылга сай 1)>
акыл сата башлау — ирон. зау́мничать, зау́мничаться
акылга (акылы) үсмәгән — умо́м не вы́шел
акылга яту — каза́ться (показа́ться, представля́ться) разу́мным (благоразу́мным, рациона́льным, логи́чным)
акылны эчү — прост. ра́зум (ум) пропива́ть (пропи́ть)
акылы бармакка урарлык (чорнарлык) та юк — ума́ ни на грош у него́
акылы (акылга) сау — в себе́, в здра́вом уме́, в по́лном (здра́вом) рассу́дке
акылы эшли — голова́ ( чья) рабо́тает (ва́рит, сообража́ет)
акылың алтын икән — ирон.; шутл. ишь како́й, у́мный (у́мник, у́мница) (вы́искался, нашёлся), губа́ не ду́ра; ишь чего́ захоте́л (. куда́ махну́л)
акылы үзе белән — семь пя́тниц на неде́ле
См. также в других словарях:
Рузалия апа — Полное имя Рузалия апа Гарифуллина Страна … Википедия
Татар жыры — Татар җыры Жанр эстрада, поп музыка Годы проведения 1999 настоящее время Страна … Википедия
котлы — 1. Матур, ягымлы, сөйкемле 2. Бәхетле. КОТЛЫ БУЛСЫН – Нин. б. эшне котлау, хуплау, изге теләк теләгәндә әйтелә; бәхетле булсын, уңышлы булсын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баек — I. Башкорт халык биюе. II. БАЕК – иск. Анык билгеле, һичшиксез, тәмам, бөтенләй остазым бу җиһандин баек бизде. III. БАЕК – и. диал. Бик яшьли (кайчакта бәби чакта ук) ярәшелгән кыз яки егет баек булсын, бер беренә лаек булсын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мөбарәк — иск. кит. – Кадерле, хөрмәтле. Бәхетле, рәхәт. МӨБАРӘК БУЛСЫН – Котлы булсын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үз — а. Үзенә караган, үзенеке булган. Мөстәкыйль рәвештә, үзең тарафыннан барлыкка китерелгән, табылган, эшләнгән, иҗат ителгән үз эшенә үзе сокланды. Шәхси милек саналган үз йорты белән тора 2. Шушы кешегә яки әйбергә генә хас булган, үзенчәлекле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әлхәмделилла — кер. Аллага дан булсын, аллага шөкер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әссәләмегаләйкем — иск. Исәнләшү сүзе буларак кулл. : сезгә тынычлык булсын! … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баш — 1. Кеше һәм хайван гәүдәсенең авыз, иң әһәмиятле сизү органнары һәм зур ми урнашкан өлеше. Баш киеме башыгызны салыгыз. Баштагы чәч баш тарау. Баш мие, ми 2. Үсемлекләрнең югарыгы өлеше, өстәге оч ботаклары, шундагы чәчәклекләре яки җимешлекләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Хэерле+иртэлэр+булсын
1 актыгы булсын
2 актык булсын
3 аш булсын
4 котлы булсын
котлы булсын өегез! — да бу́дет сча́стлив ваш (но́вый) дом!
котлы булсын туегыз! — да бу́дет счастли́вой (уда́чной) ва́ша сва́дьба; бу́дьте сча́стливы
5 рыскаллы булсын
6 азаккысы булсын
7 ахыргысы булсын
8 ашыгыз тәмле булсын
9 бәйрәм котлы булсын!
10 ризыгың киң булсын!
11 хәерле булсын
12 авыр
авыр йодрык — уве́систый кула́к
авыр автомобильләр үтәрлек күпер — мост, по кото́рому мо́гут дви́гаться тяжёлые (тяжелове́сные) автомоби́ли (автомоби́ли-тяжелове́сы)
авыр станок — тяжёлый, громо́здкий стано́к; стано́к-тяжелове́с
авыр шкаф — масси́вный шкаф
авыр җинаять — тя́жкое (тяжёлое) преступле́ние
авыр кичерешләр — тяжёлые пережива́ния
көн авыр бүген — пого́да сего́дня тяжёлая (удушливая, тяжкая, неприятная)
авыр томан — тяжёлый (уду́шливый) тума́н
авыр сәяхәт — тру́дное путеше́ствие
авыр җәза — суро́вое наказа́ние
авыр индустрия — тяжёлая индустри́я
авыр яралы — тяжелора́неный
саздан баруы авыр — тру́дно шага́ть по боло́ту
һава җитмәүдән авыр сулый башлау — тяжело́ задыша́ть от (из-за) нехва́тки во́здуха
мондый җирдә үлән дә авыр үсә — на тако́й земле́ и трава́ тру́дно (с трудо́м) растёт
баш тартуы авыр — тру́дно отказа́ться
аның белән уртак тел табуы шактый авыр — найти́ с ним о́бщий язы́к дово́льно сло́жно
авыр укыла торган фраза — трудночита́емая фра́за
бик авырдан күндерү — с больши́м трудо́м заста́вить согласи́ться
авырдан сулый — он тяжело́, с трудо́м, тру́дно ды́шит
авыр күтәрү — тя́жести (тя́жесть) поднима́ть/подня́ть, тяжело́ поднима́ть/подня́ть
авыр сабырлылык — споко́йствие; сде́ржанность; невозмути́мость; хладнокро́вность, степе́нность
авыр сулау — тяжело́, тя́жко вздыха́ть/вздохну́ть
авыр туфрагы җиңел булсын — да (пусть) бу́дет земля́ ему́ пу́хом; мир пра́ху его́ (её); ца́рство (ца́рствие) ему́ небе́сное
аның авыры бар — она́ бере́менна
азагы хәерле (яхшы, күңелле) булсын — чтоб ко́нчилось благополу́чно; да бу́дет (око́нчится) благополу́чно
азагы җүнлегә булмас моның — не к добру́ э́то; добро́м э́то не ко́нчится
14 азаккысы
15 азаккысы-соңгысы
16 ак
ак яулык — бе́лый плато́к, плато́к бе́лого цве́та
ак чәчәкләр — бе́лые цветы́
ак йонлы — белошёрстый; покры́тый бе́лой ше́рстью
тасманың агы да, карасы да бар — есть и бе́лая, и чёрная ле́нты
аклар белән уйнаучы шахм. — игра́ющий бе́лыми фигу́рами
ак битле — белоли́цый, светлоли́цый; бе́лый (све́тлый) лицо́м
ак мыеклы — белоу́сый; светлоу́сый; седоу́сый
ак булмаса да, пакь булсын — (посл.) пусть бу́дет не све́тлым (бе́лым), но чи́стым (све́жим)
ак маңгайлы — белоло́бый, бледноло́бый
ак чырайлы — бледноли́цый, белоли́цый
ак яңаклы — бледноко́жий; белощёкий
ак армия — бе́лая а́рмия
акка төрү — заверну́ть в бе́лое (бе́лую мате́рию)
актан киенү — одева́ться в бе́лое
актан киенеп йөрү — ходи́ть в бе́лом; одева́ться в бе́лое (све́тлое)
күлмәкне актан тектерү — сшить пла́тье из бе́лой мате́рии
атның маңгай йонындагы ак — подпа́лина в ше́рсти на лбу у коня́
ак белән караны аермау (күрмәү, белмәү) — см. акны-караны аермау
ак (та) дими, кара (да) дими; ак димәстән, кара димәстән — ни сло́ва не говоря́, ни с того́ ни с сего́
ак җеп белән тегелгән (типчелгән, җөйләнгән) — книжн. ши́то бе́лыми ни́тками
ак тәүбә, кара тәүбә — три́жды зарека́юсь (зарёкся); бо́льше ни-ни́
ак флаг күтәрү — поднима́ть (подня́ть, вы́кинуть, вы́бросить, вы́вести) бе́лый флаг
акны кара дию — называ́ть/назва́ть бе́лое чёрным; выдава́ть/вы́дать чёрное за бе́лое; обеля́ть/обели́ть ( что)
актан ак, судан пакь — обычно ирон. а́нгел непоро́чный (букв. беле́е бе́лого и чи́ще воды́)
күкәй агы — яи́чный бело́к, бело́к яйца́
күз агындагы кызыл җепсел тамырлар — кра́сные прожи́лки на белка́х глаз
бер күзенә ак төшкән — у него́ бельмо́ на (одно́м) глазу́
ике шешә ак — две буты́лки бе́лой
ак килү — появле́ние бе́лей
баштан ук акка язу — писа́ть сра́зу на́бело
17 актык
актык мөмкинлек — после́дняя возмо́жность
актык көчеңне бирү — отда́ть после́дние си́лы; отда́ть оста́тки сил
актык чара — после́дняя ме́ра
актык әйбердән мәхрүм калу — лиши́ться после́днего (после́дней ве́щи)
актык дәлиле — после́дний аргуме́нт; после́днее, что он мо́жет привести́ в (как) доказа́тельство
актык акчаны тотып бетерү — истра́тить оста́тки де́нег
актык сүз — заключи́тельное сло́во
актык этапта — на заключи́тельном эта́пе
актыгын биреп бетерү — отда́ть после́днее, что оста́лось
бусы актыгы, бүтән юк — э́то оста́тки, бо́льше нет
кичәнең актыгын көтү — дожида́ться конца́ ве́чера
актык керүең — в после́дний раз захо́дишь
актык тапкыр әйтәм — в после́дний раз говорю́
актык сүзләр белән сүгү — руга́ть после́дними слова́ми
актык патронга кадәр — до после́днего патро́на (отстреливаться, обороняться) ; до после́днего
актык тамчы канга кадәр — до после́днего (после́дней ка́пли кро́ви)
актык казык — после́дний ко́лышек (кол); после́днее
актык көнгәчә — до конца́ дней свои́х, до после́днего своего́ дня
актык күлмәк — после́дняя руба́шка